Een hulpbisschop in Chili is na 24 dagen alweer opgestapt vanwege enige vrouwonvriendelijke uitspraken die ernstige onrust teweegbrachten. Dit zijn de uitspraken: “Bij het Laatste Avondmaal waren geen vrouwen aanwezig.” Dat klopt wel, maar hij wilde ermee zeggen dat vrouwen geen priester kunnen worden en in de kerk maar een tweede rol moeten spelen. En hij zei ook nog, en dat was olie op het vuur: “Vrouwen zitten graag in het achterkamertje.” Alle Chileense vrouwen, en niet alleen de Chileense, stonden op hun achterste benen. De hulpbisschop diende zijn ontslag in. Paus Franciscus aanvaardde dat onmiddellijk.
Het evangelie van deze zondag met als hoofdfiguren Martha en Maria naast Jezus schijnen die hulpbisschop en vele mannen in de kerk gelijk te geven, wat hun opvatting over de vrouwen betreft. Schíjnen!
Martha wordt namelijk door Jezus op haar nummer gezet. Zij is druk in de weer in de keuken, terwijl haar zus Maria rustig aan de voeten van Jezus zit en niets doet en alles aan haar overlaat. Met verhit hoofd komt zij erbij staan, richt zich tot Jezus en uit haar kritiek op het gedrag van haar zus. En dan valt Jezus haar niet bij, nee, hij valt haar af. Hij zegt: “Jij maakt je druk om veel, maar slechts één ding is noodzakelijk. Maria heeft het beste deel verkozen.” Teleurgesteld en vernederd keert Marta terug naar de keuken.
Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat Marta ernstig berispt wordt en Maria geprezen. Dat is mijn eerste indruk. Maar laten we eens goed kijken naar wat Jezus tegen Marta zegt. “Marta, Marta, wat maak je je bezorgd en druk over veel dingen?”
Wat is zijn verwijt? Dat zij zich bezorgd en druk maakt over veel dingen. In de grondtekst staan hier dezelfde woorden als wanneer Jezus zegt: “Maak je geen zorgen over jezelf, over wat je zult eten en drinken, noch over je lichaam en over wat je zult aantrekken.” En even verder: “Vraag je dus niet bezorgd af: Wat zullen we eten of wat zullen we drinken? Waarmee zullen we ons kleden? Dat zijn allemaal dingen die de heidenen najagen.”
Wat Jezus Marta verwijt is haar overdreven bezorgdheid, haar totaal opgaan in haar bezigheden. Wat hij in Marta afkeurt is niet haar gastvrijheid, is niet haar bezig zijn met eten en drinken, maar wel haar obsessie, dat zij er zo bezeten mee bezig is. Jezus zegt: “Doe wat je doen moet met kalmte en overgave en met het vertrouwen dat God voor je zorgt. Pieker er niet over hoe je alles voor elkaar krijgt. Want God zorgt en het komt goed.”
Marta wordt dus op haar vingers getikt, terecht. En Maria? Maria niet, want die heeft het beste deel verkozen. Wat is dan dat beste deel? Dat is niet dat zij niets doet om de taak van haar zus te verlichten. Jezus houdt ervan als vrouwen hun taak in het huishouden goed vervullen, maar dat beste deel is wel haar innerlijke rust, haar overgave en toewijding. Het beste deel is een levenshouding van kalmte, vertrouwen en aandacht, een houding die hij ook wil zien bij mensen die een druk leven hebben. Het besef dat ons leven in Gods handen ligt en dat alles uiteindelijk goed zal aflopen. Dat is maar een deel en niet het geheel. Het andere deel is de actie.
Het evangelie van deze zondag zegt ons dus niets over de positie van de vrouw in de kerk. Lucas wil ons met dit verhaal van het bezoek van Jezus aan Marta en Maria duidelijk maken hoe wij in het leven moeten staan: niet angstig, niet al te bezorgd, maar in vertrouwen op Gods zorg voor ons. Het verhaal had ook over twee broers kunnen gaan; een huisman, een kok in de keuken en een student die zoekt naar de zin van het leven.
Maria en Marta vullen elkaar dus aan. Wij moeten ze als één persoon zien. Een Martha moet iets van Maria hebben, een Maria iets van Martha. Het evangelie heeft dus niets te maken met de positie van de vrouwen in de kerk. Het gaat om een houding van overgave, van vertrouwen in God. En dat geldt net zo goed voor mannen. Misschien nog wel in hogere mate voor mannen. AMEN.
Leo Wenneker
In een hoekje
Neergezeten aan zijn voeten,
in een hoekje van de tijd
en de stilte toegewijd,
om zijn liefde te ontmoeten,
om een uur te zijn verloren
aan de warmte van zijn stem,
om het innigste van hem
uit zijn eigen mond te horen,
om het beste deel te kiezen
dat op aarde wordt gehoord
en in dat verlossend woord
alle onrust te verliezen:
noem het dure tijd verspillen,
maar mijn hart is er aan toe
om van God te weten hoe
eindelijk de dorst te stillen.
In een hoekje van mijn zorgen,
in de wereld van zijn stem,
in het eigenste van hem
lees ik mijn geluk van morgen.
Michel van der Plas
